مدیریت محصول (Product Management) چیست؟ + ۷ راهکار برای مدیریت محصول بهتر
مدیریت محصول (Product Management) که گاه بعنوان «مدیریت تولید» نیز شناخته می‌شود، یک عملکرد بسیار مهم برای سازمان است و با برنامه ریزی، پیش بینی یا بازاریابی یک محصول سروکار دارد. یک مدیر محصول یا پروداکت منیجر (Product Manager) معمولاً مسئول انتخاب محصول مناسب برای شرکت، برنامه‌ریزی خرید مواد اولیه و تولید و همچنین بازاریابی آن است. علاوه بر این، فعالیت‌های بازاریابی توسط مدیر محصول و فعالیت‌های فروش توسط مدیران فروش انجام می‌شود. بنابراین هر دوی این مدیران برای موفقیت محصول باید هماهنگ باشند.
حوزه اصلی و تخصصی گروه ما ثبت شرکت در آلمان و اخذ اقامت آلمان از طریق ثبت شرکت است. در این باره بیشتر بدانید.
تعریف مدیریت محصول
مدیریت محصول یک فعالیت درون‌سازمانی است که از پیش‌بینی، برنامه‌ریزی و بازاریابی برای محصولات یا خدمات تشکیل می‌شود. مدیر تولید همواره دغدغه توسعه محصول و بازاریابی محصول را دارد و این دو فعالیت نهایتاً منجر به افزایش درامد، افزایش سهم بازار و افزایش حاشیه سود خواهند شد. از طرف دیگر یک مدیر محصول باید در مورد تحلیل بازار و کارایی‌ها و ویژگی‌های محصول مسئولیت پذیر باشد. از این رو، در ساختارهای سازمانی مختلف بعضاً مدیر محصول یک جایگاه سازمانی مشخص و معین را دارد و در بعضی موارد عضو بخش‌های فروش و بازاریابی یا عضو بخش مهندسی محسوب می‌شود.
وظایف مدیر محصول
- انجام تحقیقات: تحقیق برای کسب تخصص در مورد بازار، شخصیت‌های کاربران و رقبا.
- توسعه استراتژی: شکل دادن به یک برنامه استراتژیک سطح بالا برای محصول خود؛ از جمله تعیین اهداف، یک مرور کلی از خود محصول و یک جدول زمانی تقریبی.
- ابلاغ برنامه‌ها: تدوین یک برنامه استراتژیک فعال با استفاده از نقشه راه محصول و ارائه آن به ذینفعان اصلی سازمان (مدیران، سرمایه‌گذاران و تیم توسعه آنها) حفظ ارتباطات بین تیم‌ها در طول فرایند توسعه و فراتر از آن.
- هماهنگی توسعه: با فرض اینکه آنها برای پیشبرد برنامه استراتژیک محصول خود، هماهنگی با تیم‌های مربوطه، بازاریابی محصول، توسعه و شروع اجرای طرح، مهر تایید را از سوی مدیران دریافت کرده‌اند.
- اقدام با توجه به تجزیه و تحلیل داده‌ها: سرانجام، پس از ساخت، آزمایش و معرفی محصول به بازار، باید از طریق تجزیه و تحلیل داده‌ها و درخواست بازخورد مستقیم از کاربران، بفهمند که چه چیزی کار می‌کند، چه چیزی کار نمی‌کند و چه چیزی باید اضافه شود. آنها باید با تیم‌های مربوطه برای در نظر گرفتن این بازخورد در تولیدهای بعدی محصول همکاری کنند.
۷ راهکار برای مدیریت محصول بهتر و عالی‌تر
اگر شما مدیر محصول باشید، احتمالا برایتان سوال می‌شود که چه چیزی می‌تواند شما را مدیر محصول بهتری کند؟ یا مدیریت محصول شما چقدر خوب است؟ در اینجا چند نکته برای داشتن یک مدیریت محصول عالی و برنامه ریزی شده در سازمان‌ها آورده شده است.
۱) بازار را بشناسید!
در حالی که به مدیریت محصول فکر می‌کنید، شناخت بازار بسیار مهم است. هر یک از محصولات موجود در بازار دارای چندین رقیب هستند. شما باید بدانید که کدام ویژگی به شما کمک می‌کند تا خود را از سایر رقبا متمایز کنید. از مدل آمیخته بازاریابی می‌توان برای یافتن این ویژگی‌های متمایز استفاده کرد، یا همچنین می‌توانید یک تجزیه و تحلیل جامع SWOT از محصولات خود انجام دهید. از مدل 7P بازاریابی حداقل یک P وجود دارد که در آن شما متمایز خواهید شد. (برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله آمیخته بازاریابی 7P را بخوانید.)
علاوه بر این، شما همچنین باید بدانید که چه محصولات خاصی بیشترین تقاضا را در بازار دارند و شما کدام یک از این نوع محصولات را دارید. بر این اساس، می‌توانید یک استراتژی طراحی کنید که در آن می‌توانید به سمت توسعه محصول بروید و می‌توانید انواع محصولات بیشتری بسازید و از این طریق سهم بازار را به دست آورید.
یکی دیگر از خدمات گروه ما حسابداری و مشاوره مالیاتی در آلمان است که داشتن اطلاعات در این زمینه خالی از لطف نیست.
حسابداری و مشاوره مالیاتی در آلمان
۲) تقاضا را بشناسید!
یک شرکت می‌تواند محصولات زیادی داشته باشد و محصولات بیشتری را نیز از طریق خطوط تولید در زمان‌های مختلف به سبد محصولات خود اضافه کند. با این حال، شرکت نمی‌تواند در مدیریت محصول کارایی داشته باشد، مگر اینکه و تا زمانی که تقاضای تک تک محصولات را بداند.
تصور کنید که شما یک شرکت الکترونیکی با حداقل ۴۰ تا ۵۰ خط تولید مختلف هستید. علاوه بر این، هر خط تولید دارای چندین نوع محصول است. شما می‌توانید تصور کنید که چگونه تقاضا، پیش بینی و امور مالی برای هر محصول خاص مهم است. دقیقاً به همین دلیل است که باید تقاضای هر محصول را بدانید. تا زمانی که تقاضای هر یک از محصولات موجود خود را ندانید، مدیریت محصول برای شما بسیار دشوار خواهد بود.
۳) ظرفیت تولید خود را بشناسید.
هنگامی‌که تقاضای هر یک از محصولات خود را بدانید، باید ظرفیت تولید خود را بر این اساس متعادل کنید. به عنوان مثال، کارخانه تولیدی شما ممکن است بتواند 50 واحد محصول X را در یک روز و 200 واحد از محصول Y را در همان روز تولید کند. حال اگر تقاضای محصول X افزایش یابد، یا باید واحدهای محصول Y را قربانی کنید یا باید ظرفیت تولید خود را افزایش دهید. بنابراین اینها تصمیماتی هستند که تیم مدیریت محصول باید اتخاذ کند و همان را به اپراتورهای تولیدی شرکت منتقل کند.
۴) مراقب خرید باشید.
اگر شما 50 محصول مختلف داشته باشید و تقاضا برای هر محصول خاص متفاوت باشد، با در نظر گرفتن مثال بالا، باید خرید درستی از مواد اولیه داشته باشید تا موجودی شما در هر مقطع زمانی کامل شود.
یک شرکت تولیدی معمولاً از طریق کانال‌های فروش کار می‌کند. بنابراین، نیازی به گفتن نیست، کانال‌های فروش شما به موجودی هر محصول وابسته‌اند. برای حفظ جریان مداوم فروش کالاها و محصولات، باید به تهیه مواد اولیه توجه داشته باشید. به یاد داشته باشید، اگر خرید مواد اولیه به موقع انجام نشود، احتمال زیادی وجود دارد که محصول شما به دست مشتریان نرسد و آنها به یک برند رقیب تغییر مسیر دهند و یا محصول شما را به طور کلی رها کنند.
سال‌ها فعالیت بعنوان مشاور در خرید صنعتی این فرصت را به من داده است تا از موقعیت‌های متفاوتی که پیش رو داشته‌ام، کسب تجربه کنم. این تجارب می‌تواند در راه اندازی و فعال نمودن شرکت نوپای شما در آلمان مثمرثمر باشد.
۵) بازاریابی کردن یا بازاریابی نکردن؛ مسئله این است!
ممکن است یک شرکت مجبور شود یک محصول را چندین بار به برنامه بازاریابی مدنظر خود وارد یا از آن خارج کند. هر زمان که محصول جدید باشد یا نیاز به آگاهی بیشتر از برند داشته باشد، محصول مورد بازاریابی قرار می‌گیرد. اما ممکن است شرایطی نیز وجود داشته باشد که در آن محصول باید از برنامه بازاریابی خارج شود!
به عنوان مثال، اگر یک شرکت تولیدکننده گوشی‌های موبایل دارای ۱۰ مدل گوشی موبایل مختلف باشد و تنها یکی از این مدل‌ها در حال فروش باشد، شرکت بر بازاریابی محصولاتی متمرکز خواهد شد که مورد تقاضا نیستند. این اتفاق به این دلیل است که محصول مورد تقاضا به خودی خود فروخته می‌شود و از این رو، موجودی در حال نقد شدن است. این شرکت برای بازاریابی آن محصول خاص پول خرج نمی‌کند، بلکه سعی می‌کند طرح‌های بهتری را برای محصولات دیگر ارائه دهد تا آنها نیز در بازار به فروش برسند.
از سوی دیگر، اگر فناوری یک محصول خاص در حال منسوخ شدن باشد، اما همچنان آن محصول تقاضای زیادی داشته باشد، باید از بازار خارج شود؛ زیرا در غیر این صورت، شرکت را به عنوان یک شرکت با فناوری منسوخ نشان می‌دهد و این یعنی سقوط شرکت! هیچ شرکتی چنین تصویری را برای خود نمی‌خواهد. حتی اگر محصولات فناوری قدیمی‌تر به خوبی کار می‌کنند، شرکت سعی می‌کند محصول را از بین ببرد و محصولات بهتر با جدیدترین فناوری‌ها را برای به رخ کشیدن تصویری مثبت ارائه کند.
دیگر همگی ما با سرنوشت کمپانی نوکیا آشناییم! غول موبایل‌سازی فنلاندی که در مقابل سیستم‌عامل پرطرفدار و بهتر اندروید ایستادگی کرد و به جای آن از سیستم‌عامل سیمبین استفاده کرد تا تقریباً برای همیشه از رقابت با سایر کمپانی‌های موبایل سازی کنار رود.
۶) رقبای خود را پیش بینی کنید.
مدیریت محصول فقط شامل نظارت بر شرکت و محصولات شما نیست، بلکه شامل نظارت بر رقبای شما نیز می‌شود. باید ببینید کدام یک از محصولات رقبای شما بیشترین فروش را دارد؟ چرا اینقدر در بازار می‌فروشد؟ و چه کاری می‌توانید انجام دهید که محصول شما سهم بازار بیشتری در آن دسته داشته باشد؟ همچنین باید بدانید که کدام محصولات جدید توسط یک رقیب در بازار عرضه می‌شود. به یاد داشته باشید که تنها یک محصول نوآورانه که توسط رقیب عرضه می‌شود، می‌تواند بازار را از ما بگیرد.
باز هم به مثال نوکیا برمی‌گردیم. جایی که نوکیا متوجه اشتباه خود شد و سیستم‌عامل سیمبین را کنار گذاشت اما اشتباهی مرگبارتر کرد و با کمپانی مایکروسافت برای سیستم‌عامل‌های تلفن همراه خود شریک شد و از سیستم‌عامل ویندوز بر روی گوشی‌های موبایل خود استفاده کرد اما به این دلیل که سامسونگ با سیستم‌عامل اندروید، محصولات شگفت‌انگیزی به بازار عرضه کرد، سهم خود را از بازار از دست داد. نوکیا فقط چشم به محصولات خود داشت و به رقبا هیچ نگاهی کرد؛ بنابراین پیش بینی رقبا در مدیریت محصول بسیار مهم است.
۷) همیشه جایگزین داشته باشید.
اگر تیم تحقیق و توسعه شما در یک سال 10 محصول مختلف را ارائه دهد، چه می‌شود؟ باید بدانید که توان مالی شرکت چقدر است و کدام یک از این محصولات واقعا در بازار پذیرفته می‌شوند. بر این اساس، شما باید با برنامه بازاریابی محصول پیش بروید. اما ضروری است که همیشه جایگزین داشته باشید.
اگر یک محصول خاص شکست بخورد، همیشه باید محصول دیگری در خط تولید داشته باشید که ممکن است موفق شود و در نتیجه چهره شرکت شما را حفظ کند. یک شرکت ممکن است محصولات نوآورانه‌ای را در طول عمر خود تحویل بازار دهد. اما ارائه محصول واقعاً نوآورانه آن هم پشت سر هم برای هر شرکتی بسیار دشوار است. با این وجود، شرکت همیشه می‌تواند نسخه‌ای از کارآمدترین مدل محصولات خود را حفظ کند، و این همان چیزی است که در صورت شکست برنامه بازاریابی یا یک محصول باید به بازار عرضه شود.
از دیگر خدماتی که باید پس از ثبت شرکت در آلمان از آن بهره ببرید، خدمات حقوقی و خدمات ویرچوال آفیس در آلمان است. با کلیک بر لینک‌های زیر با این خدمات آشنا می‌شوید.
سخن پایانی
در دنیای تجارت امروز، در غیاب مدیریت محصول مناسب، رقیب شما می‌تواند به زودی سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد. بازار امروز ماهیت حجمی دارد، یعنی که هر چه تعداد محصولات شما بیشتر باشد، سهم بیشتری از بازار خواهید داشت. با این حال، فقط داشتن محصولات کمکی نمی‌کند. مدیریت کمی و کیفی این محصولات نیز مهم است و اینجاست که تیم مدیریت محصول وارد عمل می‌شود. تیم مدیریت محصول عنصری است که می‌تواند منجر به موفقیت یا شکست یک شرکت یا سازمان شود.